Mury obronne Wilna
Wzniesiony na najwyższej górze, zwanej Turzą, nad brzegi górny i obszar tzw. zamku dolnego tworzyły miasto Gie siedziby władcy, w obrębie obwałowań znajdowały się budowle ki dworu i budowle mieszkalne. Teren ten, pełniący wówczas funk przekształcił się z czasem w wyłączną siedzibę władz świeckie i kościelnych. Mieszkańcy zaś przenieśli się na przyległy teren od strony wschodniej, na którym krzyżowały się główne szlaki komunikacyjne i handlowe. Tak miasto postępowo rozrastało się w kierunku obecnego placu Ratuszowego. Trwały zaś rozwój miasta nastąpił dopiero po bitwie pod Grunwaldem w 1410r., która zakończyła okres nękających Wilno najazdów i zniszczeń ze strony zakonu krzyżackiego. Zaistniałe niebezpieczeństwo ze strony wschodniej, tj. Tatarów i Moskwy, zrodziło potrzebę budowy mi która miała miejsce w latach 1505-1522. W przywileju wydanym 6 września 1503r. przez rezydującego w Wilnie wielkiego księcia Aleksandra mówi się, że Bili nam czołom wójt, burmistry i rajcy i wsi mieszczanie (…) sztaby tomu i kakoje szkody od pohanstwa nie było (…) a bychmy kazali ii budowatisia murom. Budowę muru obronnego ukończono już za panowania Zygmunta Starego, w którego przywileju dla miasta (wydanego w 1522r.) jest wzmianka, że: „(…) nie wsi miesto opajasano kamiennym murom (…)” Obwód murów miasta Wilna wynosił łącznie około 3750m, z tego mur obronny – 2950m, klasztor bernardynów -150m, luka nieobwarowana – 300m, styk z zamkiem dolnym – 350m. Wysokość muru sięgała 6,5m, przy Ostrej Bramie zaś – do 9m. Grubość muru stanowiła około 1m. Mur obronny wyposażony był w strzelnice. Osłaniany murami teren miasta był już wówczas gęsto zasiedlony i zabudowany domami, w znacznej części murowanymi, wśród których wznosiły się murowane kościoły i budowle publiczne. Plan miasta, powstały spontanicznie z rozwidlenia dróg, cechowały trójkątne place i nieregularny układ ulic, oparty na szkielecie trzech głównych arterii – późniejszych ulic: Zamkowej – Ostrobramskiej, Niemieckiej z Rynkiem oraz Świętojańskiej-Trockiej.
Do obwarowanego miasta prowadziło początkowo pięć bram: Spaska, Subocz, Św. Trójcy (Ostra), Trocka i Wilejska oraz dwie furty: Marii Magdaleny (wiodąca ku mostowi na Wilii) i furta na Bakszcie (wiodąca na Popławy). Później powstały dalsze bramy: Tatarska i Bernardyńska, Rudnicka (prowadząca do Polski) oraz Brama Zamkowa. Najazd ogromnej armii moskiewskiej pod wodzą księcia Chowańskiego wraz z kozakami Zołotareńki obrócił miasto w ruinę. Trwająca sześć lat okupacja, pożary, rzeź mieszkańców, głód i zaraza wyludniły miasto. Zniszczony został m.in. mur otaczający zamek dolny, natomiast mury obronne miasta ucierpiały tylko częściowo. W 1702r. broniły one miasto przed Szwedami, a w 1794r. przed wojskami carskiej Rosji. Po ostatnim rozbiorze Rzeczypospolitej car Paweł I rozkazał zburzyć obwarowania. Oprócz murów, z których pozostały tylko fragmenty wtopione w zabudowę mieszkaniową ocalała tylko jedna brama – Ostra.